ประวัติวัดอัมพวันเจติยาราม (ตอนที่ ๘)

    พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น  ตามพระราชประวัติปรากฎว่า เป็นพระมหากษัตริย์ทีมีนิสัยถ่อมพระองค์  แม้ในพระราชพิธีถวายพระมหามงกุฎ ทรงรับมาแล้วก็มิได้ทรงสวมพระมหามงกุฎนั้น  กลับพระราชทานคืนไปยังจางวางมหาดเล็ก  แล้วรับสั่งว่า "จงเก็บไว้ให้เขาเถิด"  เพราะทรงถือว่าพระองค์มิได้เป็นเจ้าฟ้าประสูติมาภายใต้พระมหาเศวตฉัตร  พระมหาเศวตฉัตรนั้นจึงควรเป็นสิทธิของเจ้าฟ้ามงกุฎ คือพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งจะได้ครองราชย์สมบัติต่อไป  พระองค์จึงมิได้ทรงพระมหามงกุฎเลยจนตลอดรัชกาล   การตั้งพระมหาอุปราชก็มิได้ทรงต้ังพระอนุชาพระองค์ใด  กลับทรงสถาปนาพระเจ้าอา  คือกรมหมื่นศักดิ์พลเสพ  พระราชโอรสพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกพระองค์หนึ่ง  แม้ใกล้จะเสด็จสวรรคตก็มิได้แสดงพระราชประสงค์จะให้พระราชโอรสพระองค์ใดเป็นพระเจ้าแผ่นดิน  กลับรับสั่งว่า "เจ้านายทีมีสติปัญญาพอจะรักษาแผ่นดินได้อยู่ก็เป็นแต่เจ้าฟ้าใหญ่"  คือพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งขณะนั้นทรงผนวชอยู่   นอกนั้นยังทรงพระราชดำริว่า  ถ้าจะเสด็จสวรรคตในพระที่นั่งจักรพรรดิพิมานด้านตะวันออกซึ่งเป็นที่บรรทมแต่เดิมมา  ก็จะเป็นที่รังเกียจแก่พระเจ้าแผ่นดินภายหน้า จึงทรงพระอุตสาหะเสด็จแปรพระราชสถานมาประทับอยู่ ณ พระที่นั่งด้านทิศตะวันตก และเสด็จสวรรคต ณ ที่นั้น  นอกจากนั้นยังทรงพระราชดำริปริวิตกด้วยพระอัฐิพระอัยกา  พระอัยกี  และกรมสมเด็จพระศรีสุลาไลยว่าจะเป็นที่กีดขวางแก่พระเจ้าแผ่นดินต่อไป  เพราะมีกำเนิดเป็นสามัญชน  ขอให้มอบไว้แก่พระเจ้าลูกเธอพระองค์ใดก็ได้ แทนที่จะเก็บไว้ในพระบรมมหาราชวัง  ดังนี้เป็นต้น  ดังนี้จึงพอเป็นเหตุผลให้แลเห็นแล้วว่า  พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชอัธยาศัยเป็นประการใด  โดยเฉพาะพระราชดำริเกี่ยวกับพระอัฐิธาตุของพระราชบิดา พระราชมารดา พระอัยกา พระอัยกี   การจึงเป็นไปได้ในข้อที่ว่า  ทรงสร้างพระปรางค์วัดอัมพวันเจติยารามไว้บรรจุพระอัฐิธาตุ และพระอังคารธาตุส่วนหนึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยไว้ แตเหตุไฉนจึงไม่มีปรากฎไว้ในพงศาวดารเล่า  ก็เพราะเหตุว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องส่วนพระองค์โดยเฉพาะ  และเพราะพระองค์มีพระราชอัธยาศัยถ่อมพระองค์อยู่โดยปกติดังกล่าวแล้ว

ทีนี้ก็มีปัญหาต่อไปว่า  เหตุใดจึงสร้างพระปรางค์ไว้ ณ สถานที่ตรงนั้น สถานที่น้ันเป็นสถานที่ตั้งพระตำหนักเดิมของสมเด็จพระอมรินทรามาตย์จริงหรือ   พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยประสูติ ณ สถานที่นั้นแนหรืออย่างไร ขอให้เรามาพิจารณาหาเหตุผลกันต่อไป